Tipografija je oblast kojom se ne bavi samo štamparska industrija, nego i grafički i veb dizajn. Ako ste početnik u dizajnu ili vas ta oblast zanima iz puke znatiželje, potrebno je krenuti od samih osnova i upoznati se s najvažnijim vokabularom koji se svakodnevno koristi.
S obzirom na to da se u današnjem svetu sve više koristi engleski jezik, pogotovo na internetu, i ne čudi što mnogi ne poznaju ekvivalentne termine na srpskom jeziku.
Iz tog razloga smo spremili ovaj mali tipografski glosar koji se sastoji od odrednice na srpskom jeziku, njenog prevodnog ekvivalenta na engleskom i definicije na srpskom. Rečnik je organizovan abecednim redom i sadrži 22 odrednice iz tipografske oblasti. Ovaj mali dvojezični srpsko-engleski rečnik nastao je kao proizvod našeg svakodnevnog rada uslovljenog potrebama posla i predstavlja uvodnu fazu u projekat obimnijih razmera.
Mali tipografski glosar
srpski – engleski prevod – definicija
| SRP | ENG | definicija |
| belina | kerning | razmak između dva slova, podešen tako da pospeši čitljivost kod problematičnih slova. |
| dijakritik | diacritic | dijakritički znak dodat slovu (iznad ili ispod njega ili na nekoj drugoj poziciji) koji služi da promeni njegovu fonetsku vrednost (obično u slovenskim jezicima). Ponekad može izmeniti i čitav izgovor sloga. |
| kapitalik | small caps | slova koja predstavljaju manju verziju velikih slova. Koriste se kao stilska varijanta velikih slova i nose istu težinu kao njihova odgovarajuća kurentna slova tako da u nizu izgledaju prirodno. Razlika između kapitalika i velikih slova koje softver može automatski generisati velika je u pogledu čitljivosti i estetike (potonji deluju neprirodno i previše naglašeno). |
| kurentno slovo | lowercase | malo slovo fonta. |
| kvačica | terminal | predstavlja element slova koji se nadvija nad uzlaznim potezom, kao kod slova f. |
| ligatura | ligature | spoj između dva susedna slova. |
| obli potez | bowl | potez koji se naslanja na spajajući potez (eng. spine) slova. Obično je prepoznatljiv i pod nazivom stomačić. |
| osnovna linija | baseline | nevidljiva linija ili osa na kojoj sva slova sede. Ova osa je najkonstantnija u tipografiji jer je od elementarne važnosti za poravnanje redova teksta i slika sa tekstom. Slova s ravnom donjom linijom (npr. E) sede tačno na osnovnoj liniji, dok se druga slova protežu ispod ili iznad nje. |
| prored | leading | rastojanje između dve uzastopne osnovne linije teksta. Prored igra ključnu ulogu u čitljivosti nekog fonta zato što visina kurenta može negativno uticati na čitljivost kod klasičnog proreda te se mora podešavati (na npr. više od 140%). |
| serif | serif | detalj na kraju nekih slova, šara koja ne potpada pod strukturalne elemente slova. |
| silazni potez | descender | deo kurentnog slova ispod osnovne linije slova. Slova sa silaznim potezima su npr. g, j i p. Visina silaznih poteza je bitna zato što utiče na čitljivost i mogućnost upotrebe fonta u telu teksta. |
| spajajuća crta | cross bar | crta koja spaja dva obla poteza sa stablom slova (temeljnim potezom) |
| spajajući potez | spine | potez kojim se spajaju uzlazni i silazni potez (kičma slova). |
| temeljni potez | stem | glavna linija slova koja nosi sve ostale poteze. Takođe se naziva i stablom slova ili nosećom linijom. |
| ukupni (pravilni) razmak između znakova | tracking | horizontalni razmak između slova na liniji. Odnosi se na razmak u celom tekstu. |
| unutrašnja belina | counter | prostor ograničen slovom, ili potpuno ili delimično. |
| uzlazni potez | ascender | deo kurentnog slova (eng. lowercase) koje prevazilazi x-visinu slova. Slova s uzlaznim potezima su npr. d, b i f. Uzlazni potez obično doseže i iznad visine verzalnog slova. |
| verzalno slovo | uppercase | veliko slovo fonta. |
| visina kurenta (x-visina) | x-height | visina kurentnih slova (eng. lowercase) bez njihovih ulaznih i silaznih poteza (eng. ascender i descender). Bliže, to je visina malog slova x, merena od osnovne linije. |
| visina silaznih poteza | descender line | dužina ovih poteza doprinosi sveukupnom oličju stila i stava. |
| visina uzlaznih poteza | ascender line | kada slova dosežu iznad linije koja označava visinu verzalnog slova, obično to čine ujednačeno i to označava visinu uzlaznih poteza. Ta visina obično predstavlja stilizovami deo fonta koji je veoma koristan za naslove ili kratke reči, dok je nefunkcionalan u telu teksta. |
| visina verzalnog slova | cap height | rastojanje od osnovne linije i vrha slova. Slova s ravnom gornjom linijom (npr. F) obično su u ravni s visinom verzalnog slova. Razlikuje se od uzlaznog poteza u tome što se potonji obično prostiru i iznad visine verzalnog slova (pogotovo kod klasično dizajniranih fontova). |
